Для некага чорнае золата – нафта, а для беларускіх земляробаў – рапс, насенне якога – каштоўная сыравіна для вытворчасці пажыўнага алею; макуха, што застаецца пасля перапрацоўкі, – пажыўная дабаўка ў рацыён жывёлы. А галоўнае – насенне рапсу карыстаецца попытам на рынку і добра цэніцца, таму прыбытак ад яго рэалізацыі істотны. За тое і любяць гэтую не самую простую ў вырошчванні культуру аграрыі.
І калі гараджане вясной з захапленнем фатаграфуюцца ў сонечна-жоўтых квітнеючых палетках рапсу, то для агранома лепшая карцінка – яго калючыя тугія стручкі: і не хочаш, а палічыш, колькі там дробненькіх, як макавае зерне, чорных семачак; колькі стручкоў на галінцы ды галінак на тоўстай, як ляшчына, цыбіне…
Толькі гаварыць пра планы на ўраджай аграномы не любяць.
– Марная гэта справа, – перакананы дырэктар РУП «Астравецкі саўгас «Падольскі» Дзяніс Кірпа. – Рапс культура такая, што можна вырасціць, ды не сабраць: наляціць, да прыкладу, непагадзь – і ўсё на зямлю асыплецца. Колькі ўжо разоў у маёй практыцы падобнае здаралася. Пагэтаму ўраджай будзем лічыць, калі ён у засеках апынецца. І гэта тычыцца не толькі рапсу.
Да меркавання Дзяніса Валер’евіча варта прыслухацца: сёлета ў яго дзявятае жніво, трэцяе – на пасадзе дырэктара саўгаса.
Але сябар-аднакурснік Дзмітрый Малючак, якога дырэктар пераманіў з Маладзечаншчыны, прапанаваўшы пасаду галоўнага агранома, радасці не хавае: ураджай у гэтым годзе прыкметна лепшы! Толькі б сабраць усё ў час і без страт…
– Праблем быць не павінна, – аптымістычна заяўляе малады аграном. – Так, нагрузка на камбайн высакаватая, але набылі два новых, экіпажы падабраны талковыя: людзі працуюць, не зважаючы на час. Так што, думаю, справімся. Зрэшты, іншага выйсця ў нас няма…
Сапраўды, з такімі кадрамі, што распачынаюць жніво, можна разлічваць на поспех. Да прыкладу, камбайнер Дзмітрый Шэша – асоба ў саўгасе, можна сказаць, легендарная: 18-ы сезон працуе на ўборцы, 13-ы – старэйшым камбайнерам, а памочнікам усе гэтыя гады ў яго – цесць Міхаіл Козел. Ці варта здзіўляцца, што ўсе 12 гадоў гэты камбайнавы экіпаж станавіўся лепшым у саўгасным спаборніцтве?
– Не ведаю, ці атрымаецца сёлета перамагчы, – паціскае плячыма Дзмітрый. – Канкурэнты сур’ёзныя з’явіліся, на новых камбайнах працуюць. Але спадзяёмся, што і наш сямігадовы «Мэрсэдэс Бэнц» (так жартам назваў свой КЗС Дзмітрый Шэша – Н.Р.) не падвядзе!
На добры вынік настроены і «легіянеры»: камбайнавы экіпаж з Астравецкага лясгаса ў складзе Віталя Тумінскага і Руслана Круглякоўскага. Яны атрымалі новы камбайн «Палессе» вытворчасці Гомсельмаша з юбілейнай лэйбай «75 год Перамогі» – на такой машыне проста грэх не ўвайсці ў лік пераможцаў.
Дарэчы сказаць, хоць Віталь Анатольевіч цяпер працуе машыністам харвардара, на жніве ён не навічок: 16 гадоў быў камбайнерам у «Варнянах», а апошнія 4, калі перайшоў у лясгас, таксама садзіцца за штурвал збожжаўборачнай машыны: і самому карысць, і гаспадарцы.
А вось Іван Родзь, які 20 гадоў працаваў дальнабойшчыкам, вырашыў, што час вяртацца на родную зямлю. Цяпер ён адвозіць зерне ад камбайнаў. Гэтае жніво ў яго працоўнай біяграфіі – першае.
– Легіянеры, як вы кажаце, – добрае падспор’е для гаспадаркі, – гаворыць дырэктар саўгаса. – Вопытных механізатараў не так і шмат, а прыцягненне памочнікаў са старонніх арганізацый дазваляе нават у перыяд жніва не спыняць нарыхтоўку кармоў. Бо, хоць хлеб і ўсяму галава, але кармы для нас не менш важныя. Першы год, як мяне прызначылі дырэктарам, давялося дакупліваць зімой сянаж і сілас – няма нічога горш, скажу я вам, чым працаваць на прывазных кармах. На мінулую зімоўку фуражу назапасілі ўдосталь, а сёлета спадзяёмся стварыць паўтарагадовы запас, як і належыць па тэхналогіі. Травы выраслі добрыя – па 100 цэнтнераў з гектара даюць, з першага ўкосу назапасілі на 5 цэнтнераў кармавых адзінак больш, чым было летась. Цяпер актыўна косім атаву. Кукуруза радуе – месцамі ўжо мяне перарасла, хоць бог ростам не пакрыўдзіў. (Смяецца.) Сёлета надвор’е хлебаробам пакуль спрыяе, калі і надалей не падвядзе, то будзем і з хлебам, і з кармамі.
Што ж, няхай так і станецца!
Лічба:
3 330 гектараў складае плошча збожжавых і зернебабовых культур у саўгасе «Падольскі».
З іх 700 занята ячменем, 400 – яравой пшаніцай, 450 – азімай пшаніцай, 1 050 – трыцікале, 350 – азімым рапсам, 150 – яравым рапсам, 30 – грэчкай, 100 – зернебабовымі.
На 19 ліпеня ўбрана 150 гектараў азімага рапсу, намалочана 300 тон.
